Cześć druga galerii "Chorąży Adolf Liszka i kapral Franciszek Onak"

Oflag VII A Murnau - obóz w Murnau (w Bawarii) został założony w 1939 roku w koszarach batalionu pancernego. Początkowy stan liczebny obozu wynosił około 800 jeńców wojennych, a w następnych miesiącach zwiększył się szybko do 2000, natomiast w kwietniu 1945 roku wynosił 5457
(w tym 5114 Polaków). W Murnau było więzionych miedzy innymi 36 polskich generałów, po klęsce Powstania Warszawskiego dostał się tam rotmistrz
Witold Pilecki. Dnia 29 kwietnia 1945 obóz został oswobodzony przez oddziały amerykańskiej 12 Dywizji Pancernej podporządkowanej Armii
generała George’a Pattona. (źródło: Wikipedia)

Teatr w Murnau – ze wspomnień majora Mariana Siarkiewicza
Właściwy rozkwit życia teatralnego w Murnau rozpoczął się w 1941r. i trwał aż do wyzwolenia. Nasilenie przedstawień w latach 1942-44 dotyczy poważnych sztuk. W Murnau wystawiono kilkadziesiąt sztuk teatralnych, wszystkich nie pamiętam, ale i te które szczególnie utkwiły mi w pamięci to wielki dorobek tych i innych jeńców, których nazwisk już nie pomnę. Ciekawe, że prawie zupełnie zapomniałem wykonawców - pamiętam Besserta, Kubalskiego, Makarczyka (przed wojną napisał książkę pt. „Nigeria, Nigeryjczyk, Nigeryjka”). Role kobiece wykonywali trzej podporucznicy - Skubisz, Niżankowski i Trzciński. Skubisz i Niżankowski byli wykonawcami ról w sztukach lżejszych. Trzciński to główny wykonawca ról żeńskich w sztukach
G.B. Shawa. Dla porządku podaję nazwy sztuk, które pamiętam - być może dlatego, że oglądałem je po kilka razy: „Dom złamanych serc”, „Cezar
i Kleopatra” Shawa, „Freuda teoria snów” Cwojdzińskiego, „Uciekła mi przepióreczka” Żeromskiego, no i te lżejsze, jak komedie Nicodeniego „Świt, dzień
i noc”, „Maman do wzięcia” Grzymały-Siedleckiego, no i lekkie obrazki, które my jeńcy nazwaliśmy „Kobieta przez wieki”, a które autor B. Przyłuski adaptował ze sztuki francuskiej i dał tytuł „Kobiety i kochanki”. Były to obrazy kobiety w starożytnej Grecji, Rzymie, w czasach rewolucji francuskiej i nam współczesnych - w latach dwudziestych i trzydziestych. Jedyną rolę kobiecą grał Skubisz. Było to przedstawienie bardzo kolorowe z piękną muzyką
w wykonaniu orkiestry Rezlera. Podkład muzyczny wzięto ze Straussa „Opowieści lasku wiedeńskiego”, Ponchelliego „La Gioconda”, F. Suppe „Chłop
i poeta” i „Piękna Galatea” oraz Delibesa „Sylwia”. Przedstawienie to powtarzano kilkadziesiąt razy. W Murnau mieliśmy wspaniałego fryzjera charakteryzatora J. Zawidzkiego, który naszych podporuczników przeistaczał w piękne kobiety - przynajmniej tak się nam wtedy wydawało.(…) Wystawienie tych wszystkich sztuk w ciągu pięciu i pół lat niewoli było dziełem ludzi zafascynowanych teatrem. Ile pracy i wysiłku kosztowały próby
z amatorami, wykonanie scenografii, przygotowanie kostiumów i dekoracji w różnych okresach: bo i głodnych dni, i zimy podalpejskiej, ocenić mogą ci, którzy z bliska obserwowali tę pracę ochotniczą i bez korzyści materialnych. A kombinowanie strojów z papieru, bibuły, tektury i innych materiałów było naprawdę wspaniałe. Cała ta praca miała na celu danie rozrywki, ale i była „ku pokrzepieniu serc” i odwróceniu myśli od warunków i niepewności losu. (…) Tu w obozie większość jeńców zetknęła się z teatrem amatorsko - zawodowym po raz pierwszy. Ze sztukami Shawa, Szekspira, Bałuckiego, Fredry, Cwojdzińskiego, Rostworowskiego i Schillera. Teatr, mimo że amatorski w większości, bo jedynie reżyserzy i scenografowie byli z prawdziwego zdarzenia, stał na wysokim poziomie i zadziwił nawet takich wielkich znawców teatru, jak Leon Schiller, który w jesieni 1944r. zapoznał się z możliwościami,
a przede wszystkim przygotowaniem do grania ról kobiecych przez Skubisza, Niżankowskiego i Trzcińskiego. Wielką zasługę mieli tu (…) reżyserzy Szpakowicz, Kubalski, Owidzki czy Starzyński. Dzięki im za trud i osiągnięcia. I nie należy się dziwić, że kontynuowali z sukcesem swoją pracę po wojnie jako kierownicy teatrów - Szpakowicz w Warszawie, Kubalski w Kaliszu, Owidzki w Warszawie, J. Starzyński jako profesor wyższej uczelni.